大亚湾人均公园绿地达18平米 高于全省平均水平
| Soppriket | |
 Lactarius hepaticus, ein storsopp | |
| Systematikk | |
| Domene: | Eukaryotar Eukaryota |
| Overrike: | Holomycota |
| Rike: | Soppriket Fungi R.T.Moore, 1980 |
Sopp (Fungi) er ei stor gruppe heterotrofe, eukaryote organismar som lever over heile verda. Dei h?yrer korkje til planteriket eller dyra, men er eit rike for seg sj?lv.
Dei fleste sopp er mikroskopiske, men somme dannar store fruktlekamar for ? spreie spora sine. Det er desse me vanlegvis forbinder med ordet.
?kologi
[endre | endre wikiteksten]Nokre soppar er parasittar (?snyltesopp?) medan andre er saprofyttar (?r?te- og str?soppar? som bryt ned daudt organisk materiale). Mange sopp f?r dessutan n?ringa si fr? samarbeid med andre organismar; s?rleg ?kologisk viktig er mykorrhizasopp, som lever i eller rundt r?tene av plantar. Lav er eit anna d?me p? symbiotisk sopp.
Dei fleste soppar lever likevel av detritus; daudt organisk materiale. Stort sett tyder dette planter, men det er òg mange artar som lever av og p? dyr.
Systematikk og klassifisering
[endre | endre wikiteksten]Tradisjonelt har soppane vorte handsama av botanikarar, men nyare analyser av mellom anna DNA har vist at dei i r?ynda er n?rare i slekt med dyra. Mange grupper, som eggsporesopp og slimsopp har dessutan vist seg ikkje ? vera sopp i det heile.
Moderne klasifikasjon reknar med ei rekkje rekkjer av sopp; dei viktigaste er mikrosporidiar (Microsporidia), algesopp (Chytridiomycota), koplingssopp (Zygomycota), arbuskul?r mykorrhizasopp (Glomeromycota), sekksporesopp (Ascomycota) og stilksporesopp (Basidiomycota).
Sopp som mat
[endre | endre wikiteksten]
Det finst mange artar av sopp som har fruktlekamar som kan brukast til mat. Matsopp best?r av mellom 75 og 93 prosent vatn, men kan gje viktige tilskot av protein, mineraler og vitamin.[1] D?me p? matsoppar er sjampinjong, kantarell, tr?ffel, steinsopp, sauesopp og nokre typar piggsopp. Mange andre soppar er giftige, til d?mes raud, kvit og gr?n flugesopp, og spiss giftsl?rsopp. Dersom ein plukkar sopp sj?lv m? ein vera sikker p? at det er matsopp f?r bruk.
Den viktigaste soppen i matlaging er nok likevel gj?r, som vert nytta b?de i bakst, Surmj?lk og til gj?ring av alkohol.
Sj? òg
[endre | endre wikiteksten]Kjelder
[endre | endre wikiteksten]Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]
 |